Με όπλο του την καλλιτεχνική δημιουργία ο ‘Ιμπο Ομάρι πολεμά τα ναζιστικά σύμβολα στους τοίχους του Βερολίνου και τα μετατρέπει σε τέχνη. Μια ομάδα καλλιτεχνών-ακτιβιστών εξαφανίζει τις σβάστικες και δημιουργεί γκράφιτι πάνω σε αυτές. Η εκστρατεία «PaintBack» είναι μια ηχηρή απάντηση στην ακροδεξιά που προσπαθεί να επιβάλει μια σκληρή αντιμεταναστευτική πολιτική στην Γερμανία. H ιδέα της καμπάνιας είναι να ενθαρρύνουν τους νέους να ανακτήσουν τους χώρους της πόλης που έχουν λερωθεί με ναζιστικά σύμβολα και σλόγκαν και να τους μεταμορφώσουν με τρόπο δημιουργικό. Το μόνο που χρειάστηκε ήταν φαντασία, χιούμορ και ιδέες.
«Πήραμε το άσχημο μήνυμα των ναζιστικών συμβόλων και δημιουργήσαμε κάτι όμορφο», δηλώνει ο Ίμπο Ομάρι, που ανέλαβε την πρωτοβουλία.
Πως ξεκίνησε η καμπάνια #Paintback ;
H ιδέα ξεκίνησε όταν ένας άντρας βρέθηκε μέσα σ’ ένα κατάστημα για γκράφιτι που έχει ο Ομάρι. Του ζήτησε να αγοράσει σπρέι για να βάψει τοίχους. Ο άνδρας αυτός δεν έμοιαζε με καλλιτέχνη που έφτιαχνε γκράφιτι. Καθώς έπαιζε με το γιο του σε μια διπλανή παιδική χαρά, αντιλήφθηκε πως μια τεράστια ναζιστική σημαία ήταν ζωγραφισμένη πάνω στο τοίχο. Γι’ αυτό και ζήτησε τα σπρέι για να καλύψει τη σβάστικα. Ο Ομάρι όμως δεν τον άφησε. «Εμείς θα το αναλάβουμε, μη χαλάσεις τα χρήματα σου και μη βρωμίσεις τα χέρια σου», θυμάται να απαντά ο Ομάρι στον πατέρα. «Έτσι πήγαμε στο σημείο και φτιάξαμε κάτι όμορφο».
50 ναζιστικά σύμβολα μετατράπηκαν σε ζωηρά σχέδια
Μέσα σε λίγη ώρα ο Ομάρι μαζί με έναν άλλο καλλιτέχνη μετέτρεψαν τη σβάστικα σε μια μύγα, που μοιάζει βγαλμένη από καρτούν. Δήλωσαν μάλιστα σοκαρισμένοι καθώς το ναζιστικό σύμβολο, που στοιχειώνει ακόμα τη Γερμανία, ήταν ζωγραφισμένο στο Schöneberg, μια δυτική συνοικία του Βερολίνου στην οποία κατοικούν μεσαίας τάξης οικογένειες Γερμανών, Τούρκων και Αράβων και μια περιοχή γκέι πληθυσμών. Κάτοικοι πλέον της γειτονιάς ειδοποιούν την ομάδα του Ομάρι που υπάρχουν ναζιστικά σύμβολα και εκείνοι αμέσως αναλαμβάνουν δράση. Τους τελευταίους μήνες έχουν ωραιοποιήσει τους «μολυσμένους» τοίχους με τα ναζιστικά σύμβολα και έχουν μετατρέψει πάνω από 50 σβάστικες σε ευφάνταστα σχέδια όπως κουκουβάγιες, κουνέλια ακόμα και σε κύβο του Ρούμπικ.
Μετατροπή σβάστικας σε κουκουβάγια και κύβο του Ρούμπικ
«Εμείς σαν καλλιτέχνες του δρόμου, θέλαμε να στείλουμε το μήνυμα : Προσβάλλετε το γκράφιτι. To γκράφιτι δεν έχει να κάνει με το ρατσισμό. Είναι μια κουλτούρα που δίνει την ευκαιρία στους νέους να εκφράσουν τον εαυτό τους με δημιουργικό τρόπο. Και αυτό δε σταματά στους δρόμους.»
H ομάδα των καλλιτεχνών δημιούργησε ένα μικρό βίντεο που κοινοποιήθηκε στα social media, έγινε διάσημο στη Γερμανία και έχει φτάσει κοντά στις 200 χιλιάδες προβολές. Έτσι η καμπάνια διαδόθηκε γρήγορα και σε άλλες πόλεις της χώρας και αρκετοί είναι εκείνοι που δημοσιεύουν τα δικά τους γκράφιτι συνοδευόμενα από το hashtag #Paintback.
Απειλές και δυσκολίες
Στη δουλειά τους όμως αντιμετώπισαν και δυσκολίες. Ο Ομάρι δήλωσε πως κάποιοι νεοναζιστές προσπάθησαν να εκφοβίσουν μέλη της ομάδας όταν αυτοί ζωγράφιζαν, ενώ άλλοι άφησαν υβριστικά σχόλια στη σελίδα του Facebook του καταστήματος του Ομάρι. Ωστόσο, ευτυχώς, η ομάδα των ακτιβιστών έχει τη στήριξη των τοπικών αρχών, που τους βοηθούν να προσπεράσουν γραφειοκρατικά εμπόδια και να αποκτήσουν γρήγορα την άδεια για να ζωγραφίσουν σε τοίχους.
Το προσωπικό στοίχημα του καλλιτέχνη
Για τον Ίμπο Ομάρι η εξαφάνιση και η μετατροπή κάθε ναζιστικού συμβόλου είχε χαρακτήρα προσωπικό. Αποκαλεί τον εαυτό του ως «πρωτότυπο παιδί προσφύγων», με πατέρα από το Λίβανο και μητέρα από την Τουρκία. Η οικογένεια του αναγκάστηκε να φύγει από τη Βηρυττό, στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και να γίνουν πρόσφυγες της Γερμανίας.
«Mεγάλωσα στο Βερολίνο και τα τελευταία 20 χρόνια υπάρχουν αλλαγές. Όμως όταν βλέπω το μίσος της ακροδεξιάς να επιστρέφει, νιώθω ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει. Είναι παράξενο μετά από 20 χρόνια αφομοίωσης και πολιτικών οι άνθρωποι να φοβούνται από τους ξένους. Αυτό είναι ανεπίτρεπτο για εμάς. Σκεφτήκαμε πολύ πως να αντιδράσουμε σε αυτά τα άσχημα συναισθήματα και είπαμε εμείς θα επιλέξουμε το χιούμορ και την αγάπη»….
Μετά την εικαστική παρέμβαση η σβάστικα μετατράπηκε σε ένα χρωματιστό σχέδιο.
Η βετεράνος ακτιβίστρια που πολέμησε τις σβάστικες
O Ομάρι δεν είναι ο μοναδικός που πολέμησε τη ρατσιστική προπαγάνδα στους δρόμους του Βερολίνου. Η Ιρμέλα Μένσα Σάρμαν, μια εβδομηντάχρονη πρώην δασκάλα αφιέρωσε 30 χρόνια στους δρόμους απογυμνώνοντας τους τοίχους από τα νεοναζιστικά σύμβολα. H πιο γνωστή Γερμανίδα ακτιβίστρια που μάχεται τα ακροδεξιά γκράφιτι δε πτοήθηκε, παρά τις επιθέσεις που έχει δεχτεί. » Εκτιμώ βαθιά την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Όταν βλέπω να πλήττεται η αξιοπρέπεια κάποιου, το παίρνω προσωπικά», είχε δηλώσει στους «The New York Times». Kαταδικάστηκε από ένα δικαστήριο του Βερολίνου για παράνομη βαφή τοίχων, γεγονός που την ταλαιπώρησε μέχρι να καταφέρει να αποσυρθούν τις κατηγορίες.
